وظایف رسانهها در راهبرد «آرایش تهاجمی»
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ آیتالله خامنهای (مدظله العالی)، رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیر خود با هزاران نفر از مداحان و ستایشگران اهل بیت(ع) شناخت اهداف و «آرایش دشمن» را ضروری برشمردند و فرمودند: مانند جبهه نظامی، در این درگیری تبلیغاتی و رسانهای نیز باید آرایش خود را متناسب نظم و طرح و هدف دشمن تعریف و بر نقاطی متمرکز شویم که هدف گرفته است، یعنی «معارف اسلامی، شیعی و انقلابی».
دشمن با بکارگیری همه امکانات و تواناییهایی خود افراد جامعه، به ویژه جوانان و نوجوانان را هدف حملات روانی خود قرار می دهد
رهبر معظم انقلاب اسلامی ایستادگی در مقابل جنگ تبلیغاتی و رسانهای غرب را دشوار، اما کاملاً ممکن دانستند و افزودند: گاهی فشار نظامی است؛ مانند آنچه ملت در دفاع مقدس دید و در ماههای گذشته نوجوانان و جوانان هم مشاهده کردند و گاهی هم فشار اقتصادی یا رسانهای و فرهنگی و سیاسی است.
رهبر انقلاب اسلامی هوچیگری و فضاسازی عوامل رسانهای و مقام های سیاسی-نظامی غرب را نشانه فشار تبلیغی دشمن خواندند و تأکید کردند: هدف فشارهای مختلف نظام سلطه بر ملتها و در رأس آنها ملت ایران گاهی توسعهطلبی سرزمینی است؛ مانند آنچه امروز دولت آمریکا در آمریکای لاتین انجام میدهد.
محمدباقر فرهند، سرپرست روابط عمومی استانداری البرز درباره لزوم بازتعریف راهبرد رسانه ها و اتخاذ راهبرد تهاجمی بنا به فرمایش رهبر معظم انقلاب اسلامی به خبرنگار «راهبرد معاصر» گفت: محور مهم فرمایشات رهبر انقلاب اسلامی تلاش با هدف شکست رویکرد تهاجمی دشمنی است که تغییر هویت دینی و فرهنگی ملت ایران را نشانه رفته، زیرا جایگاه رسانه در مهندسی فرهنگی تعیینکننده و جمهوری اسلامی هدف گذاری خود را شکست دشمن در این عرصه قرار داده و رهبر انقلاب اسلامی بار دیگر بر ضرورت هوشیاری در برابر جنگ تبلیغاتی و رسانه ای دشمن تأکید فرمودند.
وی افزود: در همه ابعاد جنگ شناخت عرصه و میدان نبرد جزو مهم ترین اولویتهاست و باید از طراحیها و عملیاتهایی که دشمن در سر میپروراند و بر روی آنها متمرکز شده است، شناخت داشت. در جنگ تحمیلی با عراق شاهد بودیم قبل از هر عملیاتی نیروهای اطلاعات-عملیات نسبت به شناخت میدان نبرد اقدام می کردند و با توجه به اطلاعات به دست آمده و متناسب با شرایط، عملیات طرحریزی میشد.
دبیر شورای اطلاع رسانی استان البرز عنوان کرد: همین موضوع در جنگ رسانهای نیز مصداق دارد؛ دشمن با بکارگیری همه امکانات و تواناییهایی خود افراد جامعه، به ویژه جوانان و نوجوانان را هدف حملات روانی خود قرار می دهد. مهم ترین هدف دشمن، تمرکز بر معارف اسلامی، انقلابی و کمرنگ جلوه دادن ارزشهای دینی است. به همین دلیل رهبر انقلاب اسلامی راهکار مقابله با جنگ رسانهای را شناخت دشمن و حفظ ارزشها و معارف اسلامی و انقلابی عنوان کردند.
فرهند درباره اینکه رسانه چگونه میتواند در این عرصه نقشآفرین باشد، گفت: ضرورت اتخاذ راهبرد تهاجمی در برابر فعالیتهای تبلیغاتی دشمن مؤید آن است که آرایش جدید رسانهای شکل بگیرد و لازمه آن بازنگری در سیاستهای گذشته است. با وجود این، یکی از مهم ترین آسیبهای حوزه رسانه و فضای مجازی، عملیات دفاعی است.
کارشناس حوزه رسانه عنوان کرد: بخشی از تحقق آرایش جدید رسانهای منوط به بازنگری در سیاست های متولیان کنونی است، زیرا در سال های اخیر بسیاری از دلسوزان واقعی عرصه رسانه و عمدتاً جوانان جبهه انقلاب مورد فراموشی یا بیمهری قرار گرفتهاند. افرادی که با وجود ناملایمات، همچنان پای آرمانها، گفتمان و ارزشهای انقلاب و معارف اسلامی ایستادهاند. در هر صورت رویکرد دفاعی کنونی باید تغییر کند و رهبر انقلاب اسلامی نیز بر این نکته تأکید کردند که باید آرایش جدید شکل بگیرد.
فرهند گفت: همانگونه که در جنگ، دشمن با آرایش، فرماندهی، اطلاعات و تقسیم نقش وارد میدان میشود، در جنگ رسانهای نیز با شبکهای پیچیده از رسانهها، سکوها، انسان رسانه ها، اتاقهای فکر و عملیات روانی عمل میکند. از همین رو توصیه به «آرایش جنگی» در میدان تبلیغات ناظر به ضرورت عبور از کنشهای پراکنده، احساسی و فردی و حرکت به سمت جبهه منسجم و هدفمند است. از این منظر، نخستین گزاره عملیاتی تشبیه میدان رسانه به میدان جنگ، ضرورت «جبههسازی» است.
در مقابل فناوری های دشمن باید از بهروزترین تجهیزات ازجمله «هوش مصنوعی» استفاده کرد
وی افزود: تجربه جنگهای کلاسیک نشان داده است اقدامات چریکیِ بیارتباط با فرماندهی و راهبرد کلان، نهتنها پیروزیآفرین نیست، بلکه گاه به تلفات بیفایده و حتی شکست منجر میشود. در میدان رسانه نیز کنشگری فردیِ بدون هماهنگی، گرچه شاید نیت انقلابی داشته باشد، اما در غیاب راهبرد مشترک، میتواند انرژی جبهه خودی را مستهلک یا ناخواسته در زمین دشمن بازی کند.
فرهند تصریح کرد: باید نگاهها را به رسانه تغییر داد و از صرف اینکه رسانه فقط «ابزار اطلاعرسانی» است، عبور کرد؛ تا وقتی نگاه سنتی حاکم باشد، نمیتوان به اهمیت و جایگاه تعیینکننده رسانه پی برد و برایش برنامهریزی کرد. رسانه خاکریز اصلی جبهه فرهنگی است و میتواند معادلات دشمن را در این عرصه به هم بریزد. در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه نوعی از راهبرد جدید را شاهد بودیم و این روند باید با خلاقیت ادامه یابد.
کارشناس حوزه رسانه بر لزوم بهره گیری از هوش مصنوعی در راهبرد جدید رسانه ای تأکید کرد و گفت: در مقابل فناوری های دشمن باید از بهروزترین تجهیزات ازجمله «هوش مصنوعی» استفاده کرد تا بتوان به سهولت اخبار جعلی را از واقعیت تشخیص داد و از سانسور واقعیت ها و مخدوش کردن امنیت روانی جامعه جلوگیری کرد. اگر بتوان برای عملیات های روانی دشمن سناریو داشت و به خوبی ایفای نقش کرد، میتوان به پیاده سازی آرایش جدید رسانهای مدنظر رهبر انقلاب اسلامی امیدوار بود.
فرهند به انتقاد از برداشت سطحی و نادرست از اصطلاح «روایت اول» در فضای رسانه ای پرداخت و عنوان کرد: «روایت اول» به معنای این نیست فرد در پاسخ روایت دیگری، سریع پاسخ دهد، بلکه به معنای این است اعلام کننده خبر نخست از تحولات باشیم یا در مقابل خبرپراکنی دشمن، روایت درست، دقیق و سریع گفته شود. بنابراین فقط سرعت ملاک نیست و این خطایی راهبردی در فرایند اطلاع رسانی ایجاد کرده است که در صورت تداوم می تواند تهدید تلقی شود و اصلاح این فرآیند نیاز به آموزش سواد رسانهای برای همه اقشار دارد.